جداسازی ژنهای مقاومت به بیماری زنگ برگی جو و تولید نشانگرهای مبتنی بر pcr با استفاده از روش nbs profiling

زنگ برگی جو با عاملpuccinia hordei otth. یکی از مهم ترین بیماری های جو می باشد که سالانه باعث کاهش عملکرد قابل ملاحظه ای در محصول جو می شود. استفاده از ژنوتیپ های مقاوم یکی از موثرترین و اقتصادی ترین روش ها برای کنترل بیماری می باشد. تاکنون روش های متفاوتی از قبیل غربالگری در مزرعه و گلخانه، انتخاب به کمک نشانگرها و روش های مولکولی دیگری مانند آنالیز rgaها، جهت شناسایی منابع جدید مقاومت به زنگ برگ جو به کار گرفته شده است. غربالگری بر اساس نشانه های مورفولوژیکی روش وقت گیری بوده و استفاده از پروتکل های مرسوم آنالیز rgaها نیز پرهزینه می باشد. اخیراً، تکنیک جدید و نسبتاً ساده ای به نام پروفایل nbs طراحی شده است که مبتنی بر pcr بوده و به طور موثرتری ژن های مقاومت و آنالوگ های آنها (rga) را شناسایی کرده و به صورت همزمان نشانگرهای پلی مورفیک قابل تکثیری را برای مطالعه این ژن ها تولید می کند. در این مطالعه با بهره گیری از روش پروفایل nbs و استفاده از یک توده نقشه یابی حاصل از تلاقی دو رقم جو به نام های vada و l94 اقدام به شناسایی و مکان یابی نشانگرهای پلی مورفیک مرتبط با ژنهای مقاومت گردید و ارتباط بین نشانگرهای nbs و qtlهای مربوط به مقاومت نسبی به بیماری زنگ برگی جو در توده نقشه یابی فوق بررسی شد. در این تحقیق تعداد 7 نشانگر ملکولی پلی مورفیک مرتبط با ژنهای مقاومت شناسایی گردید که از بین آنها یک نشانگر با ژن کد کننده یک نوع پروتئین مرتبط با بیماریزایی (pr پروتئین)، که عامل القای بیان پاسخ فوق حساسیت (hr) به عوامل بیماریزای گیاهی در بافت های آلوده می باشند ، هم وقوعی نشان داد. نشانگرهای موجود با qtl های مربوط به مقاومت نسبی به بیماری زنگ برگی جو تشابه مکانی نداشتند که این امر احتمالا نشان دهنده تفاوت ساختاری ژنهای دخیل در مقاومت نسبی با ژنهای مسئول واکنش فوق حساسیت می باشد.